???MANLIK (Obezite)

?i?manl?k, vücutta ya? dokusunun normalden fazla olmas?yla karakterize bir hastal?kt?r.

?i?man bir ki?i ayr?nt?l? tetkiklerden geçirildi?inde, bazen hiçbir anormalli?e rastlanmayabilir. Bazen fiziksel olarak da bir belirti yoktur. Ancak, di?er yandan tip II ?eker hastal??? tan?s? konmu? hastalar?n % 60’? ?i?mand?r. Yine, vücuttaki ya? dokusunun artmas? ile, hormonal-metabolik hastal?klar?n ve kalp-damar hastal?klar?n?n ortaya ç?kmas? ya da a??rla?mas? aras?nda do?rudan bir ili?ki oldu?u bilinmektedir.

Pekiyi, öyleyse neden gere?inden fazla besin tüketiriz? ?i?manlad???m?z? göre göre neden buna devam ederiz? Bu sorular?n yan?tlar? ara?t?r?lm?? ve obez ki?ilerin yemek yeme konusunda daha çabuk uyar?ld?klar?, damak tatlar?n?n daha geli?mi? oldu?u, daha geç doyduklar? ve yemek yeme i?inin günlük ya?amlar? içinde kafalar?n? daha fazla me?gul etti?i gözlenmi?tir.

Genetik, metabolik, hormonal ve sinirsel birçok karma??k sistem ?i?manl???n olu?mas?nda rol oynar. Aile yap?s?, beslenme al??kanl?klar?, ya?am tarz?, psikolojik sorunlar bu karma??k sistemin herhangi bir basama??nda etkili olarak ?i?manl??a giden yolu açar.

Obezite bir hastal?k oldu?u için, bir diyet uygulay?verip b?rakmakla ortadan kald?r?lamaz. Yeni beslenme al??kanl?klar? ve yeni bir ya?am ?ekli gerektirir. Obezitenin de, ?eker hastal??? ya da yüksek tansiyon gibi, ya?am boyu takip edilmesi gerekir. 


?i?manl?k s?kl??? dünyada gittikçe artmaktad?r. Ortalama s?kl?k % 25 olarak verilmektedir; bu yüzdeye ?i?man olmay?p ideal kilosunun üzerinde olanlar da kat?l?nca oran % 50’ye ula?maktad?r.

Obezite s?kl???n?n artmas?n?n nedenleri:
- Sosyo-kültürel faktörler,
- Biyolojik faktörler,
- Davran??sal faktörler,
- G?da çe?it ve al?m?n?n artmas? ve kolayla?mas?,
- Alkol tüketiminin artmas?,
- Teknolojinin ilerlemesi ile günlük eneji tüketiminin azalmas?,
- Özellikle çocukluk ça??nda bilgisayar ve televizyon kar??s?nda geçerilen zaman?n artmas? ile ya?l? ve katk?l? yiyecek tüketiminin artmas?. 


Yenilen besinler, vücudumuzda metabolik olaylar sonucunda yak?l?r ve bu yanmadan elde edilen ?s? ve eneji, hayatsal fonksiyonlar?n i?lemesi için kullan?l?r. Metabolizma h?z?n?, vücut kendisi ayarlar; Yani vücut az ya da çok enerji harcayabilme yetene?ine sahiptir. Ancak, harcanacak eneji miktar? vücudun al???k oldu?u kilosunu korumaya yönelik olarak ayarlanm??t?r. Bu nedenle kilo vermek amac?yla az kalori al?nd???nda, metabolizma h?z? dü?er ve bünye kilo kaybetmemek için kendini korumaya çal???r. Vücudumuz, kendi al???k oldu?u kilosunu koruma çabas?ndad?r.
Diyet yapan birçok ki?i çok az yedikleri halde, çok yava? zay?flad?klar?ndan yak?n?rlar ve ço?u zaman da sabredemeyerek diyete son verirler. Bundan sonra da eskisi gibi yemeye ba?lay?nca, verilen kilolar çok daha h?zl? bir ?ekilde geri al?n?r ve eski kiloya ula??l?nca kilo art??? durur.

Bunun benzeri bir durum kilo almak isteyenlerde de görülür; günlük g?da miktarlar?n?n iki veya üç kat?n? yeseler bile çok az kilo alabilirler.
Vücudun kilo vermeye gösterdi?i bu direnç, insano?lunun binlerce y?ll?k geçmi?inde ya?ad??? do?al afetler, sava?lar, hastal?klar nedeniyle aç kalmaktan ortaya ç?km??t?r. Ne yaz?k ki, 20. yüzy?l?n sonunda bile dünyada açl?k çeken bölgeler vard?r.

Sonuç olarak ?unlar? söyleyebiliriz:
Kilo vermek için çok aceleci olmamak gerekir. Haftada 15 kg. verdiren mucize diyetler son derece sak?ncal?d?r ve bu derece hassas çal??an bir metabolizmay? bozmaktan ba?ka i?e yaramaz. Günlük 1000 kalori alt?ndaki diyetler kalp kas?nda hasarlara neden olacak ölümlere yol açabilir. Haftada 0.5-1 kg. vermeyi sa?layan diyetler güvenli oldu?u kadar, kal?c? sonuçlar da sa?lar. Daha h?zl? kilo vermek isteyenler, bunu biraz egzersiz yaparak gerçekle?tirebilirler.